Czystość rasowa w III Rzeszy była na samym szczycie priorytetów państwa i tzw. „higieny rasowej”. Najwyżej znajdowali się Aryjczycy – wyimaginowana rasa jasnowłosych i wysokich ludzi o północnoeuropejskich korzeniach. Najniżej umiejscowieni byli Żydzi, Romowie, homoseksualiści, a także osoby niepełnosprawne, które należało sukcesywnie eliminować w ramach hasła „eliminacji życia niewartego życia” (niem. Vernichtung von lebensun wertem Leben). Dotyczyło to wszystkich… także mieszkańców Grünbergu…
W dn. 14.07.1934 r. w III Rzeszy przyjęta została ustawa „O zapobieganiu narodzin potomstwa obciążonego chorobą dziedziczną” (niem. Gesetz über die Verhütung erbkranken Nachwuchses). Wymieniono w niej osiem rzekomych chorób genetycznych i „ciężki alkoholizm” jako podstawę do przymusowej sterylizacji. Aby ustawa mogła zostać wprowadzona w życie powołano nowe twory sądownicze nazwane „Sądami Zdrowia Dziedzicznego” oraz „Wyższy Sąd Zdrowia Dziedzicznego”, a przymusowa sterylizacja objęła niezliczoną liczbę ludzi.
Jedną z osób, która została objęta zapisami ww. ustawy i nowego prawa była Charlotte Bothe, która urodziła się 21.01.1924 r. w Grünbergu i dorastała pod opieką swoich dziadków od strony matki. W tym czasie matka pracowała w Berlinie i nie wykazywała zbytniego zainteresowania córką. Niestety nie udało mi się jeszcze dokładnie ustalić przy jakiej ulicy mieszkała, gdyż jej nazwisko było w mieście bardzo popularne. W pierwszym roku życia u dziewczynki stwierdzono opóźnienie w rozwoju. Mimo usilnych starań dziadków nie zdołali oni finansowo utrzymać całej rodziny i postanowili w 1935 r. umieścić Charlotte w Sierocińcu i Domie Opieki dla Kalek „Bethesda” w Smolniku na Dolnym Śląsku. W związku z takim krokiem grünberski Urząd do Spraw Zdrowia złożył wniosek o natychmiastową sterylizację dziewczynki. Została ona przeprowadzona 30.10.1935 r. na podstawie decyzji wydanej dwa dni wcześniej, a jako powód w dokumentacji medycznej podano zdiagnozowany „wrodzony idiotyzm”. W 1941 r. dziewczynkę przewieziono do „zakładu tymczasowego” w miejscowości Arnsdorf. Był to tak naprawdę szpital psychiatryczny, gdzie dokonywano niezliczonych badań i eksperymentów na osobach chorych. Następnie w 1943 r. w ramach prowadzonej akcji masowej eksterminacji osób chorych psychicznie zwanej T-4 (od nazwy siedziby sztabu akcji mieszczącej się w Berlinie przy Tiergartenstraße 4) Charlotte Bothe została „eksterminowana”. Jako przyczynę zgonu podano osłabienie i zapalenie płuc. Jej miejsce pochówku do dzisiaj nie jest znane….
Za pomoc przy pisaniu materiału dziękuję Błażejowi Mościpanowi, Pawłowi Pochockiemu. W tekście wykorzystano fragment wystawy czasowej z Lubuskie Muzeum Wojskowe w Zielonej Górze z/s w Drzonowie pt. “Eutanazje nazistowskie na Śląsku”.
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
