Oddalony od centrum miasta zielonogórski Kiełpin, to jedno z najmniejszych miejskich sołectw. Nie ma tu sklepu, cmentarza, ani kościoła. Są za to stawy, pola, lasy, rezerwat przyrody oraz pałac. Jednak skąd się wzięła sama nazwa KIEŁPIN?
Byłem przekonany, że jest to spolszczona niemiecka nazwa. Nie dawało mi to jednak spokoju i postanowiłem poszukać oraz rozwiązać tę zagadkę niczym Herkules Poirot. Przeszukując materiały archiwalne pochodzące z XVIII wieku można odnaleźć nazewnictwo wsi pisane jako Kilpenau. Jednakże najbardziej rozpowszechniona nazwa to Külpenau. Dlaczego? Wieś od zarania dziejów była otoczona lasami i polami. Wiele z tych pól było przez mieszkańców uprawianych. Jednak wiele z nich leżało odłogiem. Na nich wyrastał… mak polny. W dialektach języka niemieckiego główka maku nazywa się „Külp”.
To właśnie stąd wzięła się przedwojenna nazwa wsi, bo wokół niej wszędzie rósł mak. Obecna nazwa – Kiełpin – została nadana po wojnie w 1948 roku. Wg Iwony Żuraszek – Ryś, która prowadziła badania naukowe odnoszące się do nazewnictwa miejscowości, nazwa Kiełpin pochodzi od słowa “kiełp”, czyli… łabędzia. Prawdopodobnym jest także fakt, że była to adaptacja nazwy niemieckiej z dawnej nazwy słowiańskiej – ale to już “wyższa szkoła jazdy”. Obecnie łabędzi tu nie ma. Za to maki królują wszędzie.
Źródła:
-opracowania własne;
-I. Żuraszek-Ryś, “Nazwy miejscowe powiatu zielonogórskiego”, Zielona Góra 2009.
#NieznanaZielonaGóra #MiastoZG #ZielonaGóra #Lawaldau #Grunberg #Schlesien #DawnaZielonaGóra #Racula
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
