Jego pionierskie książki znane są na całym świecie, a wiersze adaptowane jako pieśni są ważną częścią oper, filharmonii wykonywanych przez najpopularniejsze gwiazdy operowe. Wczoraj obchodzona na świecie była 113 rocznica śmierci Otto Juliusa Bierbauma – światowej sławy zielonogórzanina.
Urodził się 28 czerwca 1865 roku w Grünbergu w mieszczańskiej rodzinie cukierniczej w domu znajdującym się przy obecnej ul. Kupieckiej 25. W mieście ukończył podstawową naukę. Jego rodzina od wielu lat zajmowała się cukiernictwem oraz religią protestancką – byli wiernymi wyznawcami. Otto nie przejawiał jednak przywiązana do tradycji, a co więcej chciał z nią zerwać. Interesowało go pisanie książek oraz zwiedzanie. Jak pisał w swojej autobiografii „[…] już od najmłodszych lat obrzydzano mi dokumentnie te walory smakowe, nie mające absolutnie nic wspólnego z rymowaniem i fabularyzowaniem, umiejętnościami, które w szczególny sposób mnie upodobały” .
Nie podobało się to jego ojcu, który kategorycznie nie chciał się zgodzić, aby jego syn zaprzestał rodzinnej tradycji pozostania cukiernikiem. W tym czasie Otto miał ogromne oparcie w swojej matce, która przekonała ojca i Otto uzyskał zgodę na kontynuowanie nauki na kierunkach, które były w jego zainteresowaniach.
Jako młody chłopak wyjechał kontynuować naukę w jednym z najlepszych niemieckich gimnazjów znajdujących się w Lipsku. Następnie podjął studia prawnicze i filozoficzne oraz uczył się na uniwersytetach z Zurychu, Lipsku, Monachium i Berlinie. Dodatkowo w Berlinie zaczął studiować sinologię, gdyż marzyła mu się kariera dyplomaty na Dalekim Wschodzie.
Niestety, przed egzaminami końcowymi, w 1887 roku musiał naprędce zrezygnować z nauki ze względu na fakt, iż jego ojciec zbankrutował. Nie załamało to jednak Bierbauma, który został dziennikarzem w Monachium. Bardzo szybko wyrobił swoje nazwisko jako rzetelny felietonista oraz pisarz zajmujący się sztuką. Zasłynął także jako liryk dzięki wydaniu w 1892 roku zbioru wierszy pt. „Erlebte Gedichte”. Ponadto w latach 1895-1900 w Berlinie był współwydawcą czasopisma literackiego „Pan”. Było to pismo ekspresjonistów niemieckich, któremu Bierbaum pozostał wierny aż do śmierci. W Niemczech zyskał ogromną popularność wydając skandalizującą powieść „z życia berlińskiej i monachijskiej cyganerii” pt. „Stilpe”. Prócz tego dał się poznać jako liryk o zacięciu satyrycznym, a jego publikacje przynosiły mu coraz większy rozgłos i oczywiście pieniądze
W 1901 roku Bierbaum będąc we Włoszech ożenił się z włoską aktorka i pisarką Gemmą Prunetti-Lotti. W 1903 roku została wydana jego światowej sławy książka pt. „Eine empfindsame Reise im Automobil”, która przedstawiała podróż małżeńską jego podróż samochodem „z Niemiec przez Pragę, Wiedeń do Włoch, a w drodze powrotnej przez Szwajcarię. Jako pierwsi przebyli Przełęcz Świętego Gotarda samochodem.” Ta książka jest do dzisiaj uważana za pierwszy opis podróży samochodem w niemieckiej literaturze. Była tak popularna, że w 1905 roku wydał kolejną książkę pt. „Das höllische Automobil”, która nawiązywała do tej podróży. Zasłynął także faktem wydania pierwszego na świecie zbioru tekstów kabaretowych pt. „Deutsche Chansons”, „podnosząc tym samym twórczość kabaretową do rangi literatury”. Na dodatek wiele dzieł Bierbauma zostało zaadaptowanych na pieśni przez znanego niemieckiego kompozytora Richarda Straussa!
Niestety jego życie nie było usłane różami jakby to mogłoby się wydawać. Wyjaśnieniem tego faktu może być tomik wierszy „Miłosne rozterki” będące spowiedzią „człowieka zdającego sobie sprawę z grzesznych pozamałżeńskich wyskoków, ale nie mającej dość silnej woli, aby z nich zrezygnować”, który był poświęcony właśnie żonie. To był pierwszy problem Otto Juliusa Bierbauma – kobiety, a właściwie ogromna słabość do nich i mnóstwo zdrad, których się dopuścił. Kolejną jego słabością, było wino. Alkoholizm był przyczyną jego klęski. W tym względzie „nie różnił się od współczesnej artystycznej cyganerii”.
Jak już wcześniej wspomniałem był alkoholikiem, a dodatkowo rozwinęła się u niego przewlekła choroba płuc, spowodowana paleniem cygar, przez co w 1909 roku trafił do zakładu dla nieuleczalnie chorych i zmarł 1 lutego 1910 roku mając zaledwie 45 lat.
W trakcie swojego życia był wielokrotnie zapraszany był do Grünbergu, ale nigdy do niego nie przyjechał, a miasto nigdy nie był celem jego podróży. Obecnie w Zielonej Górze na jego rodzinnej, odnowionej, kamienicy przy ul. Kupieckiej 25 od 2010 roku wisi tablica pamiątkowa ufundowana przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej w Zielonej Górze, gdyż jego zasługi dla kultury są niezaprzeczalne.
#NieznanaZielonaGóra #DawnaZielonaGóra #ZielonaGóra #MiastoZG #Schlesien #Grunberg
Źródła:
-opracowania własne;-Portal Mniejszości Niemieckiej w Polsce – https:// www. vdg. pl/
-”Grunberger Wochenblatt”;
-”Studia Zielonogórskie”;
-„Liryka zielonogórskiego poety z muzyką monachijskiego symfonika! czyli spotkanie Bierbauma z Straussem (muzyczne i poetyckie ciekawostki o śląskim kontekście)” [w:] https:// welthellsicht. blogspot. Com/
-H. Bohuta-Stąpel: Zielonogórzanin Otto Julius Bierbaum – poeta, prozaik, dziennikarz, obywatel świata
-J. P. Majchrzak, „Otto Julius Bierbaum”, [w:] „Znani zielonogórzanie XIX i XX wieku”, pod red. H. Szczegóły, Zielona Góra 1996.
-H. Schwerte: „Bierbaum, Otto Julius„ [w;] Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955
-Wikimedia Commons
-https: // www. Biografie – niemieckie. Pl
-https: // zvab . com
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
