Aby przeprowadzenie mszy świętej było możliwe, niezbędne są określone elementy liturgiczne. Bez nich niemożliwe jest uobecnienie Ostatniej Wieczerzy, która sprawowana była przez Zbawiciela. Wśród nich można wyróżnić nie tylko szaty liturgiczne ubierane przez kapłana, ale również akcesoria liturgiczne – w tym artykule przedstawiamy akcesoria wręcz niezbędne podczas mszy.
Jak przebiega msza święta?
Pierwsza msza święta była sprawowana przez Jezusa Chrystusa – odbyła się ona w obecności apostołów, kiedy to Syn Boży przemienił chleb w swoje Ciało, natomiast wino w swą Krew. Obecnie podczas mszy również przemienienia tych elementów dokonuje Zbawiciel – robi to w osobie kapłana.
Nabożeństwo mszy świętej rozpoczyna się od liturgii, której towarzyszy wejście kapłana, diakonów oraz usługujących. Kolejnym etapem jest dokonanie pozdrowień i aktu pokuty. Warto zaznaczyć, że najważniejsza w tym ostatnim elemencie jest formuła wyznania grzechów, która wypowiadana jest przez wszystkich zgromadzonych wiernych. Następnie ma miejsce liturgia słowa – składa się ona z czytania biblijnego, a także kazania. W niedzielę oraz podczas uroczystości odmawiane jest również wyznanie wiary, aby następnie rozpocząć modlitwę wiernych.
Jeden z kluczowych elementów mszy świętej jest liturgia eucharystyczna. Wymaga ona przygotowania ofiarnych darów, żeby móc następnie wypowiedzieć eucharystyczną modlitwę i dokonać obrzędów komunijnych. Całość kończy się wraz z ogłoszeniami duszpasterskimi, pozdrowieniami oraz dokonaniem błogosławieństwa.
Akcesoria liturgiczne – których nie może zabraknąć podczas mszy?
Podczas mszy wykorzystuje się określone akcesoria liturgiczne. Co ważne, powinny być to przedmioty wykonane z odpowiednich materiałów, stworzone z należytą starannością i szacunkiem. Poniżej przedstawiamy elementy wręcz niezbędne w trakcie nabożeństwa.
Kielich mszalny
Kielich mszalny ma ukazywać zarówno Pana Boga, jak i wskazywać na mękę oraz śmierć Jezusa Chrystusa. To akcesorium liturgiczne stanowi odzwierciedlenie duchowego znaczenia, stanowiąc symbol Komunii Wiernych z Duchem Świętym. Kielich wykorzystywany jest w trakcie sprawowania sakramentu Eucharystii – naczynia nie może zabraknąć w żadnym kościele.
Historia kielichów mszalnych jest niezwykle długa – ich wygląd zmieniał się na przestrzeni lat, a przy tym odmienne były materiały wykorzystywane do ich produkcji. Przykładowo, w czasach antycznych wytwarzano naczynia szklane, ceramiczne, a także stworzone z minerałów czy szlachetnych metali. Obecnie to właśnie metale szlachetne, takie jak srebro czy złoto, wykorzystywane są do produkcji kielichów. Jeśli jednak zastosowano inny materiał, aby uniknąć korozji, wnętrze naczynia musi być złocone.
Trybularz liturgiczny
Ozdobne naczynie przymocowane do trzech łańcuszków, które połączone są z uchwytem – trybularz, zwany również kadzielnicą to akcesorium liturgiczne niezbędne podczas mszy. Posiada ono kociołek, w którym umieszcza się węgielki trybularzowe. Kadzidło wykorzystywane jest w trakcie mszy świętej, m.in. podczas ukazywania Hostii i kielicha po konsekracji, jak i w czasie wystawiania Najświętszego Sakramentu w monstrancji.
Trybularze wykonane według rzemieślniczych metod dostępne są tutaj: https://www.holyart.pl/akcesoria-liturgiczne/trybularze-i-lodki.
Cyborium – puszki liturgiczne
Cyborium, czyli puszki liturgiczne, to naczynie przeznaczone na przechowywanie konsekrowanych komunikantów. Kielich z wieczkiem używany jest podczas mszy świętej do rozdzielania Komunii wiernym zgromadzonym w świątyni.
Patena
Patena stanowi naczynie w kształcie talerzyka – jest ono przeznaczone dla konsekrowanej hostii. To akcesorium liturgiczne powinno być wykonane z metalu szlachetnego. W innym wypadku konieczne jest posrebrzenie bądź pozłocenie jego wnętrza.
Monstrancja
Ozdobne naczynie zwane monstrancją wystawiane jest razem z hostią na ołtarz – ma to miejsce w trakcie nabożeństw, a także podczas błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. Charakteryzuje się ono repozytorium na hostię, trzonem z nodusem oraz stopą. Na zwieńczeniu monstrancji zazwyczaj pojawia się krzyż. To akcesorium wyróżniające się bogatym zdobnictwem, wykonane ze złota – służy to pokazaniu, że Jezus jest w nim obecny pod postacią chleba, acz w materialny i realny sposób. Należy pamiętać, że monstrancja powinna być traktowana z szacunkiem.
Pozostałe akcesoria liturgiczne
Oprócz wymienionych powyżej akcesoriów liturgicznych, ważną rolę podczas mszy świętej odgrywa również kustodia – chociaż bywa mylona z monstrancją, nie posiada ona zdobień i służy przechowywaniu hostii w tabernakulum. Co więcej, podczas mszy wykorzystuje się fistulę, która przeznaczona jest do spożywania Komunii Świętej w postaci wina, a także korporał, czyli płótno, na którym rozkładane są liturgiczne naczynia.