W Krakowie trwa Narodowy Kongres Nauki. Wczoraj wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin zaprezentował projekt Konstytucji dla Nauki. Dziś kolejne dyskusje panelowe. Moderatorem jednego z nich jest prof. Tadeusz Kuczyński.
Transmisja live z dyskusji tutaj.
Kongres podsumowuje debatę środowiskową na temat zmiany w szkolnictwie wyższym. Główny punkt Kongresu Nauki, to prezentacja założeń tzw. Ustawy 2.0, czyli Konstytucji dla Nauki.
Wystąpienia wicepremiera Gowina wysłuchało w Krakowie blisko trzy tysiące przedstawicieli środowiska akademickiego, a także gospodarki i biznesu. Zmiany proponowane przez ministra są rozpisane w czasie począwszy od 1 października do 2026 r.
Zmiany mają dać ośrodkom naukowym więcej autonomii. Wraz z nią wzrasta rola rektora. Ponadto pojawi się tzw. rada uczelni, która w ponad połowie będzie się składać z przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego. Nadal jednak sama wspólnota uczelni będzie dokonywała wyboru władz szkoły. Dodatkowo uczelnia będzie oceniana jako całość, a nie jako poszczególne wydziały.
Ogromne zmiany czekają przyszłych doktorantów i ich sposobu kształcenia. Konstytucja dla Nauki wprowadza szkoły doktorskie oraz zachowuje tryb eksternistyczny. Szkoła doktorska będzie mogła być utworzona docelowo dla co najmniej dwóch dyscyplin naukowych (według nowej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin), w których uczelnia posiada co najmniej kategorię B+ uzyskaną w ramach ewaluacji jakości działalności naukowej. Dodatkowo każdy doktorant będzie miał zapewnione stypendium doktorskie, a także zostaną wdrożone projakościowe rozwiązania takie jak m.in. ocena śródokresowa, ewaluacja szkół doktorskich czy jawność prac doktorskich.
Konstytucja dla Nauki wprowadza istotną integrację strumieni finansowania, co zapewni dużo sprawniejsze zarządzanie przepływami finansowymi w samej uczelni, a tym samym znacznie uelastyczni wydatkowanie otrzymywanych środków. Zmiany nie oznaczają uszczuplenia środków budżetowych.
W 2017 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przeznaczyło miliard złotych na konkurs “Zintegrowane Programy Uczelni”. Dodatkowo koalicja rządząca ogłosiła już, że w przyszłorocznym budżecie na naukę zostanie przeznaczony miliard złotych więcej niż w roku bieżącym.
Konstytucja dla Nauki zakłada wzmocnienie roli studiów o profilu praktycznym, podtrzymuje zasadę bezpłatności studiów dziennych w uczelniach publicznych, stypendia i zniżki 50% ulgi na korzystanie z komunikacji publicznej. Wzmocnione zostają również prawa żaków. Za dokonanie zmian w opłatach, czy zbyt późne wydanie dyplomu przewidziane są sankcje.
Więcej na temat zmian http://www.konstytucjadlanauki.gov.pl/