Uczniowie lubuskich szkół ponadgimnazjalnych ponownie stanęli w szranki z zagadnieniami językowymi. Konkurs „Potyczki z polszczyzną” to forma zachęty do poznawania języka ojczystego od nieco mniej naukowej strony, a po części – do podjęcia studiów polonistycznych.
Co roku formuła zmagań jest nieco inna. Zadania są urozmaicone, ale zawsze nawiązują do działów językoznawstwa historycznego i współczesnego.
Konkurs co roku wygląda nieco inaczej, ale staramy się, aby konkurencje dotyczyły zarówno historii języka, jak i zjawisk najnowszych. Są zadania z frazeologii, dyktando, czyli ortografia, kalambury, poezja śpiewana. Zawsze staramy się też pamiętać o rocznicy. W tym roku przypada rocznica związana z Bolesławem Leśmianem, toteż będzie jedno zadanie na temat tekstu Leśmiana – mówiła prof. Anna Wojciechowska z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Na ogół młodzież najlepiej radzi sobie ze wszystkim, co dotyczy współczesnego języka polskiego.
W pierwszej edycji najlepiej wypadło czytanie. Słabiej jest z historią języka, np. znajomością archaizmów i znajomością frazeologii. Z gramatyką bywa różnie i nigdy nie jest jednakowo – dodała prof. Wojciechowska.
Poza konkurencjami dla uczniów – m.in. reprezentantów szkół z Głogowa, Szprotawy i Zielonej Góry – zorganizowano konkurs dla publiczności. Polegał on na napisaniu relacji z „Potyczek z polszczyzną”, ale w stylu archaicznym, czyli np. z wykorzystaniem dawnego słownictwa.
Po rozwiązaniu zagadek uczestnicy mieli okazję wysłuchać wykładu prof. Mariana Bugajskiego – zielonogórskiego językoznawcy. Wykładowca przygotował wystąpienie na temat dziejów kultury języka. Czy ta kultura jest bliska uczniom, zarówno w teorii i praktyce? Wiedzą, że należy pielęgnować polszczyznę, ale i dostrzegają błędy oraz zaniedbania.
Zauważyłam, że coraz więcej do użytkowego języka wchodzi słów potocznych albo slangu i słów z języka angielskiego, więc jest ważne, abyśmy pracowali nad kulturą języka polskiego, (…), abyśmy dobrze się czuli, komunikując się w nim.
Mnie się wydaje, że powinniśmy dbać o tradycję, zwracać uwagę na to, jak się wypowiadamy (…) Warto angażować się w pogłębianie naszej wiedzy.
Przez język wyrażamy siebie. Myślę, że jego kultura bardzo wiele o nas mówi. Język polski i kultura języka to elementy nauki, które wymagają pomocy nauczyciela.
Naukę ze szkoły musimy przenosić na życie codzienne i nie tylko podporządkowywać się temu, czego wymagają od nas nauczyciele. Poza szkołą musimy używać wiedzy w praktyce.
Kultura języka jest trochę w stanie opłakanym. Ludzie – nie tylko młodzi, bo przykład idzie z góry – nie zwracają uwagi na kulturę wypowiedzi, mowa jest przepełniona wulgaryzmami, złą odmianą, używaniem zwrotów z języków obcych. (…) To nie jest wina nauczycieli, bo na lekcjach używa się poprawnej mowy. Gorzej, jeśli chodzi o ulicę, własne środowiska czy media.
W „Potyczkach…” najlepsi okazali się uczniowie z V Liceum Ogólnokształcącego w Zielonej Górze. Drugie miejsce zajęło I Liceum Ogólnokształcące w Świebodzinie, a trzecie – Liceum Ogólnokształcące w Sulechowie. Konkurs odbył się w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.