Czy Zielona Góra jest zadłużona?

Ratingi krajowe Fitch’a stanowią relatywną miarę wiarygodności ocenianych podmiotów w krajach posiadających ratingi na relatywnie niskim poziomie inwestycyjnym lub poziomie spekulacyjnym i gdzie jest zapotrzebowanie na takie ratingi. Najniższe ryzyko kredytowe w danym kraju jest oceniane jako “AAA” i inne podmioty są oceniane w relacji do tego ryzyka. Ratingi krajowe są przeznaczone głównie dla krajowych inwestorów działających na rynkach krajowych. Zawierają one specjalny wyróżnik, odnoszący się do danego kraju, np. “AAA(pol)” dla krajowego ratingu w Polsce. Ratingi krajowe nie są porównywalne pomiędzy różnymi krajami.

Ratingi odzwierciedlają właściwe wyniki operacyjne, umiarkowane zadłużenie oraz dobre wskaźniki pokrycia długu, zdywersyfikowaną gospodarkę lokalną z dość dobrze rozwiniętą bazą podatkową. Ratingi biorą również pod uwagę prognozowany wzrost zadłużenia bezpośredniego i pośredniego Miasta, presję na wydatki bieżące w związku z wyborami oraz niepodnoszenie stawek podatków lokalnych. Stabilna perspektywa ratingu odzwierciedla oczekiwanie Fitch, że wyniki operacyjne Miasta pozostaną na odpowiednim poziomie, co jest istotne w kontekście planowanego wzrostu zadłużenia.

W latach 2005-2008 wyniki operacyjne miasta były właściwe. Nadwyżka operacyjna stanowiła średnio ok. 13 proc. dochodów operacyjnych. W 2010 r. presja na wydatki bieżące może się zwiększyć w związku z wyborami samorządowymi, rosnącymi wydatkami na sferę społeczną oraz na utrzymanie zakończonych inwestycji, np. centrum sportowo-rekreacyjnego. W latach 2010-2011 dochody operacyjne Miasta mogą rosnąć wolniej z powodu obniżenia stawek PIT oraz spowolnienia gospodarczego. Fitch oczekuje jednak, że marża operacyjna będzie wynosić średnio ok. 9-10 proc.

Zadłużenie miasta na koniec 2009 r. było umiarkowane i stanowiło 40 proc. dochodów bieżących. Wskaźnik spłaty długu wynosił ok. 5 lat, a nadwyżka operacyjna była ponad dwukrotnie wyższa niż obsługa zadłużenia. Jednak, w związku z prowadzonymi inwestycjami, w latach 2010-2011 zadłużenie miasta może wzrosnąć do ok. 60% dochodów bieżących. Zdaniem Fitch będzie rosło także ryzyko pośrednie w związku z inwestycjami realizowanymi przez spółki miejskie, co może wymagać wsparcia ze strony Miasta w formie dopłat do kapitału i/ lub poręczeń. Na koniec 2009 r. kwota poręczeń udzielonych przez Miasto wynosiła 43,8 mln zł, co stanowiło 12 proc. dochodów operacyjnych, z czego 32,7 mln zł dotyczyło spółki ZWiK.

Podatki stanowią 48 proc. dochodów bieżących Miasta. W 2009 r. wyniosły one 179,3 mln zł, z tego 59 mln zł stanowiły podatki lokalne. Miasto ma pewną elastyczność w zakresie zwiększenia dochodów z podatków (o ok. 14 mln zł), jeśli zdecyduje się podnieść stawki tych podatków, co jest jednak mało prawdopodobne w 2010 r., z powodu wyborów samorządowych. W kadencji 2006-2010 stawki podatków zostały nieznacznie podniesione w 2008 r. i 2009 r. W opinii Fitch wzrost dochodów podatkowych byłby korzystny dla budżetu Miasta z uwagi na realizację dużych inwestycji, częściowo finansowanych długiem.

Gospodarka Miasta jest dość dobrze rozwinięta i zdywersyfikowana. W 2009 r. dochody Zielonej Góry z podatków lokalnych wzrosły o 4,8 proc. pomimo spowolnienia gospodarczego. W związku z tym, że dochody podatkowe na mieszkańca są wyższe od średniej krajowej, Miasto jest zobowiązane do dokonywania wpłat do budżetu państwa na część równoważącą subwencji ogólnej, w 2009 r. było to 6 mln zł.

 

 

“Investment grade”

    * AAA: najlepsze firmy jakości, niezawodne i stabilne
    * AA: jakość spółek, nieco wyższym ryzykiem niż AAA
    * A: sytuacja gospodarcza może mieć wpływ na finanse
    * BBB: klasa średnich firm, które są zadowalające w tej chwili

Non-investment grade (znany również jako obligacje śmieciowe)

    * BB: bardziej podatne na zmiany w gospodarce
    * B: sytuacji finansowej różni się zauważalnie
    * CCC: obecnie zagrożenia i zależny od koniunktury swoich zobowiązań
    * CC: bardzo słaba, bardzo spekulacyjny obligacji
    * C: bardzo niepewne, być może w upadłości lub z dołu, ale w dalszym ciągu płacić na zobowiązania
    * D: nie wykonuje obowiązków i Fitch uważa, że będzie to na ogół domyślnie w większości lub wszystkich obowiązków,
    * NR: nie publicznie oceniony

 

Komentarz: Rating na poziomie BBB- jest powodem do zmartwień. Może się wydawać, że sytuacja budżetowa miasta jest dobra, ale w dalszej perspektywie nasze miasto może mieć kłopoty z utrzymaniem zagrożenie na obecnym poziomie. Dlaczego? Obecna ożywienie może być krótkotrwałe i słabe. Kryzys finansowy zamienia się w kryzys zadłużenia i deficytów. Z tym problemem mierzą się firmy, państwa oraz samorządy. Jeżeli basen będzie przynosił straty (większość basenów przynosi), a lokalni politycy i opinia publiczna nie pojmą, że trzeba zacisnąć pasa to poziom zadłużenia może wymknąć się spod kontroli. A jak widzimy na powyższej tabelce poniżej ratingu BBB są już tylko obligacje śmieciowe.