Dzisiaj od morza po góry obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pizzy. To popularne danie ma swoich zwolenników jak i przeciwników. Jednak wiecie, gdzie w Zielonej Górze była pierwsza pizzeria?
Sama historia pizzy jest bardzo bogata, a jej początki możemy odnaleźć już w dokumentach pochodzących z X wieku. W przedwojennym mieście danie, to nie było popularne, gdyż grünberczycy zdecydowanie bardziej chwalili sobie dania kuchni śląskiej, jak np. kiszka ziemniaczana czy danie nazwane „śląskim niebem”.
Początki występowania pizzy w zielonogórskich lokalach gastronomicznych notuje się na II połowę lat 70 XX wieku. Już wówczas w zielonogórskich barze Aperittif przy ul. Boh. Westerplatte pojawiła się nowość jakim były danie stylizowane na włoską pizzę… cienki placek smażony na patelni podawany z żółtym serem i jabłkami. Drugim „rarytasem” była „pizza” wypiekana na drożdżowym placku, który smarowano sosem z koncentratu pomidorowego na bazie ryb. Ze wspomnień zielonogórzan wynika, że owe dania były zjadliwe, ale niezbyt chętnie już zamawiane kolejny raz.
Dokładnie pod koniec czerwca 1981 r. przy ul. Jedności (wówczas jeszcze Robotniczej) w budynku należącym do WSS „Społem” otwarto pierwszą w mieście pizzerię. Nie była to jednak pizzeria w pełnym słowa tego znaczeniu, gdyż była to restauracja serwująca to danie obok innych serwowanych tam wiktuałów. Lokal ten zaskoczył zielonogórzan jednak wyborem pizz, gdyż serwował ich od razu pięć rodzajów. Jak pisała Gazeta Lubuska w dniu 25 czerwca 1981 r., lokal polecał „pizzę kalabryjską (z kiełbasą i serem twardym), toskańską (z pieczarkami), sycylijską (z kiełbasą i jajami), romańską (z pieczarkami i jajami) oraz margarittę (z kiełbasą i serem)”. Zaskakująca była szczególnie ta ostatnia pozycja, gdyż każdy miłośnik pizzy wie jak powinna wyglądać margaritta. Ciekawostką był fakt, że pizze te wypiekane były na specjalnie przygotowanym do tego celu piecu na płytach szamotowych. Ceny były zachęcające i wahały się w przedziale 19-27 zł. Dlatego niekiedy chętni na skosztowanie zielonogórskiej pizzy musieli poczekać w kolejce na wolny stolik.
Od tego czasu włoskie danie zyskiwało tylko na popularności w Zielonej Górze, a nowe lokale serwujące to danie pojawiały się jak grzyby po deszczu. Wielu zielonogórzan z pewnością z sentymentem będzie wspominać pizzerię Piccolo (założoną w czerwcu 1984 r.), czy nieodżałowaną Venezię z ul. Lisowskiego, gdzie za darmo do margeritty można było dostać świeżą bazylię. Wstydem byłoby także nie wspomnieć o najstarszej i nieprzerwanie działającej pizzerii „Roma” przy ul. Drzewnej, która zaczęła swoją działalność w 1993 r. i gdzie od samego początku zamawiający mógł zobaczyć proces wyrabiania jego pizzy. Pizzeria Roma Zielona Góra dalej jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zielonogórskich lokali.
W Zielonej Górze pizzerie przechodziły swoje wzloty i upadki, a wiele z nich nie przetrwało próby czasu z różnych względów – zawirowań lokalowych, marnej jakości składników, problemów finansowych etc. Na ich miejscu pojawiały się nowe.
Jednak żadna pizza nie będzie się mogła równać z tą robioną w prodiżu na cieście drożdżowym ze swojską kiełbasą, leśnymi grzybami, serem i keczupem ze słoiczka robioną przez babcie. Niemniej jednak świętujmy dzisiejsze święto. Smacznego Wszystkim z Waszą ulubioną pizzą.
#NieznanaZielonaGóra #DawnaZielonaGóra #ZielonaGóra #MiastoZG #Schlesien #Grunberg
Źródła:
-opracowania własne;
-”Gazeta Lubuska”
-zbiory prywatne i MZL.
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
