Pobocza zielonogórskich dróg mają swoje historie. Czasami ukrywają zabytkowe pamiątki, które z biegiem czasu „pożerane” przez roślinność stają się niewidoczne i nieznane.
Po publikacji odcinka „Nieznanej Zielonej Góry”, gdzie opisywałem jedyny zachowany na terenie tzw. starej Zielonej Góry słup milowy poczty brandenbursko-pruskiej napisała do mnie Pani Halina Majewska. Podzieliła się informacją, że w zielonogórskiej Raculi stał podobny, ale nie wie czy jeszcze istnieje.
„Nie wiem czy istnieje” działa na mnie jak magnes. Musiałem to sprawdzić, a że uwielbiam tego typu zagadki postanowiłem działać. Przejrzałem wszystkie swoje oraz dostępne przedwojenne mapy, ale nie zauważyłem specjalnego oznaczenia słupa milowego. Nie mogło to jednak dziwić, bo wówczas już oznaczone były wszelkie drogi, a trakt poczty brandenbursko-pruskiej przebiegał przez miasto od pierwszej połowy XVIII wieku.
Należało znaleźć główną i utwardzoną drogę, bo tylko taka spełniała wymagania dla dyliżansów pocztowych. Jedyną taką drogą, którą utwardzono i wybrukowano była ta przebiegająca przez ówczesną wieś i biegnąca dalej w stronę Otynia (tzw. stara „trójka”). Taki słup musiał usprawniać działalność oraz szybkość dostarczania przesyłek. W związku z tym musiał być widoczny z daleka, a więc musiał być na jakimś wzniesieniu lub niezalesionym terenie. To zawężało teren poszukiwań do polany lub wzniesienia, które znajduje się w okolicach dzisiejszej stacji paliw. Gdy nie ma jeszcze liści i rosnących wysokich traw można było zacząć poszukiwania na wzgórzu. To był strzał w dziesiątkę.
Na tym wzniesieniu po lewej stronie (patrząc w kierunku Otynia) ukryty wśród drzew oraz krzewów znajduje się słup milowy, który jednak zdecydowanie różni się od tego ulokowanego przy al. Wojska Polskiego w Zielonej Górze. Podobnie jak tamten wykonany został z piaskowca, ale nie posiada opaski pośrodku ani symbolu poczty brandenbursko-pruskiej, czyli trąbki z wieńcem. Przyglądając się mu dość bacznie zauważyłem, że tych elementów nie było pierwotnie, co może świadczyć o fakcie, że jest to uboższa wersja słupa niż te lokalizowane na terenie miasta. Co ciekawe na słupie widnieją reszki zabytkowej czerwonej farby i posiada on dość intrygujące ubytki. Dlaczego intrygujące? Bo są to ślady po pociskach, które najprawdopodobniej powstały podczas natarcia Armii Radzieckiej w lutym 1945 roku na Zieloną Górę. Z daleka kiedy teren jest zarośnięty może on przypominać stojącego człowieka…
To kolejny zabytek ukryty wśród zarośli, a ile jeszcze z nich nie zostało odkrytych lub zauważonych? Będę poszukiwał dalej.
#NieznanaZielonaGóra #poczta #Schlesien #Brandenburgia #Prusy #MiastoZG #ZielonaGóra #DawnaZielonaGóra
Źródła:
-opracowania własne;
-G.Biszczanik, „Wczoraj Grunberg dziś Zielona Góra”, Zielona Góra 2021; wydawca Forum Art
-http://www.deutschefotothek. de/
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
