W Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w 1956 roku powołano Służbę Bezpieczeństwa. Miała ona według ówczesnych władz zapewniać bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne kraju. W Zielonej Górze także działała SB… a dziś możemy o tej służbie dowiedzieć się dużo więcej.
W 1956 roku oddano do użytku nowy gmach Milicji Obywatelskiej przy ul. Partyzantów, a Zielona Góra stając się miastem wojewódzkim musiała posiadać organy ścigania na szczeblu wojewódzkim. Dlatego też przy Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej zlokalizowano także Służbę Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Zielonogórska Służba Bezpieczeństwa składała się z kilku pionów (tzw. wydziałów) oznaczonych cyframi rzymskimi. Do najważniejszych należy zaliczyć: Pion I – zajmujący się wywiadem, Pion II – kontrwywiad, Pion III – mający w obowiązkach walkę z działalnością antypaństwową w kraju. Były także piony oznaczone literami m. in. Pion B – zajmujący się obserwacją.
W ostatnim dziesięcioleciu istnienia PRL Służba Bezpieczeństwa zajmowała się penetrowaniem opozycji m. in. „Solidarności” ze zdecydowanie większym uporem niż to było we wcześniejszych latach istnienia tej formacji. Zaczęła się tzw. “gra operacyjna”, gdzie prowadzono m. in. inwigilację, infiltrację, obserwację. Nie inaczej było w Zielonej Górze. Teraz po upłynięciu prawie trzech dekad od rozwiązania SB z materiałów źródłowych oraz informacji byłych funkcjonariuszy można dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy. Jedną z takich informacji uzyskanych przeze mnie jest lokalizacja dwóch z wielu “mieszkań operacyjnych” na terenie miasta skąd prowadzono obserwację opozycji. Zlokalizowane one były na parterze jednej z najpiękniejszych kamienic przy al. Niepodległości. Miejsce nie było przypadkowe. Z mieszkań rozpościerał się doskonały widok na kościół katolicki pw. Najświętszego Zbawiciela oraz… pomnika trzech robotników. Kiedy wprowadzono stan wojenny miejsce to stało się doskonałą lokalizacją do wyrażania niechęci do władz PRL.
Kiedy SB została rozformowana i przekształcona w Urząd Ochrony Państwa mieszkanie zostało „upaństwowione”, a w późniejszych latach zostało sprzedane. Obecnie w dawnym mieszkaniu SB mieści się kancelaria notarialna.
Źródła:
-opracowania własne;
-wspomnienia byłych funkcjonariuszy SB Zielona Góra w zbiorach własnych.
#NieznanaZielonaGóra #MiastoZG #ZielonaGóra #Lawaldau #Grunberg #Schlesien #DawnaZielonaGóra
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
