Nagroda „Lubuskie Konserwacje 2021” przyznana została dla Gminy Zielona Góra o statusie miejskim za kompleksowe prace związane z zabezpieczeniem ruin pałacu, odbudową oranżerii i konserwacją jej wystroju malarskiego i architektonicznego oraz rewaloryzację parku pałacowego w zespole pałacowo-parkowym w Zatoniu – Zielonej Górze.
Zakres prac zrealizowanych w latach 2018-2020 jest szeroki. W 2018 r. zabezpieczone zostały ruiny pałacu. Pozwoliło to na stabilizacje konstrukcji murów, poprzez ich uzupełnienia i wzmocnienie. Wnętrze zostało natomiast odgruzowane i uporządkowane. Elementy wystroju architektonicznego oraz fragmenty zachowanych wypraw tynkarskich z dekoracją malarską (odkryte w trakcie nadzoru konserwatorskiego) poddane zostały pracom konserwatorskim. W efekcie tych prac ruiny pałacu, w otoczeniu malowniczego parku, zostały udostępnione dla zwiedzających.
Rewitalizacji zostały poddane także parkowe alejki. Zyskały one mineralną nawierzchnię, malowniczo wijąc się pomiędzy poszczególnymi elementami złożonej kompozycji. Usunięto samosiewy zacierające pierwotny układ parku, a zachowany starodrzew poddano pielęgnacji.
Ponadto przywrócono istotny walor parku, jakim jest woda, zasilając nią przypałacowe fontanny, w tym jedną z rzeźbą przedstawiającą chłopca z łabędziem (na podstawie dzieła Teodora Kalide). Oczyszczono też stawy parkowe.
Uczytelniono i przywrócono głazy z inskrypcjami, zrekonstruowano również, znajdujący się tu niegdyś rzymski sarkofag z II w n.e. (obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie). Pracom poddano sztucznie usypany kopiec z kamienną grotą, przywracając jego kształt, odtwarzając altanę różaną na jego wyniesieniu. Odtworzono także rzeźbę Dzika Kalidońskiego, będącego repliką antycznej rzeźby z Galerii Uffizi we Florencji. Pierwotnie rzeźba ta znajdowała się przy fontannie, której ślady zachowały są w pobliżu wzgórza z altaną. Ponieważ na tym etapie nie podjęto prac przy fontannie, dzika ustawiono przy małym stawie.
Zrealizowano ponadto remont konserwatorski i adaptację dawnej oranżerii na cele kulturalne i usługowe. Obiekt znajdował się w ruinie, bez dachu i stropu, z kolumnadą oraz zachowanymi na jego ścianach reliktami historycznego wystroju. Przed przystąpieniem do prac wykonano badania konserwatorskie, z wielką pieczołowitością wydobywając szczątkowe ślady dawnego wystroju. W trakcie prac odtworzono dwuspadowy dach, wykonano przeszkoloną ścianę w elewacji frontowej, nową posadzkę – z wykorzystaniem zachowanych płytek ceramicznych, zgodnie z ich układem, dobierając nowe na wzór historycznych oraz kompleksowe prace konserwatorsko-restauratorskie we wnętrzu oranżerii. Wykonano też przeszklony łącznik w miejscu dawnej cieplarni pomiędzy oranżerią i pałacem.
źródło: Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków