Nowe świadczenia dla samozatrudnionych

– Wejście w życie nowych przepisów stanowi istotny postęp Europy w kierunku równych szans gospodarczych i praw socjalnych kobiet i mężczyzn samozatrudnionych i ich partnerów – stwierdziła Viviane Reding, wiceprzewodnicząca KE i unijna komisarz ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. – Nowe przepisy zapewniają w praktyce całkowitą równość kobiet i mężczyzn w życiu zawodowym, propagując przedsiębiorczość wśród kobiet oraz pozwalając tym, które prowadzą własną działalność, zyskać lepszą ochronę w zakresie zabezpieczeń społecznych.

Komisarz zaapelowała też do wszystkich państw członkowskich o szybkie przyjęcie nowej dyrektywy.

Państwa członkowskie zobowiązane są wdrożyć przepisy nowej dyrektywy do krajowych porządków prawnych w ciągu dwóch lat. Jedynie w przypadku wystąpienia szczególnych trudności przewidziany okres można będzie przedłużyć o kolejne dwa lata w celu wdrożenia przepisów dotyczących małżonków pomagających w prowadzeniu działalności.

Kto skorzysta na nowych przepisach?

Nowe przepisy ( dyrektywa 2010/41/UE ) znacznie wzmacniają ochronę kobiet prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonków lub parnterów pomagających im w prowadzeniu działalności, zwłaszcza w przypadku macierzyństwa. Osobom tym przysługiwać będzie zasiłek i urlop macierzyński w wymiarze przynajmniej 14 tygodni, o ile się nań zdecydują. Po raz pierwszy, na poziomie unijnym, świadczenia z tytułu macierzyństwa zostały przyznane osobom samozatrudnionym. Nowe zasady mają zachęcać do podejmowania działalności gospodarczej zwłaszcza kobiety, które obecnie stanowią zaledwie 30% wszystkich przedsiębiorców.

Znaczącą poprawą w stosunku do dyrektywy z 1986 r. jest ponadto przepis dotyczący ochrony socjalnej dla małżonków pomagających w prowadzeniu działalności i partnerów życiowych (uznanych za takich na mocy przepisów krajowych). Będą oni mieli prawo do świadczeń socjalnych (jak np. emerytury) na takich samych zasadach, jak osoby formalnie prowadzące działalność na własny rachunek, pod warunkiem że państwo członkowskie zapewnia tego rodzaju zabezpieczenia samozatrudnionym. Wzmocni to znacząco wymiar bezpieczeństwa socjalnego i będzie przeciwdziałać ubóstwu wśród kobiet.

Samozatrudnienie w UE

Własna działalność gospodarcza – mimo że dotyczy jedynie mniejszości pracujących – stanowi ważną formę zatrudnienia: około 16% ludności aktywnej zawodowo pracuje na własny rachunek.

W Europie około 11% osób samozatrudnionych korzysta nieformalnie z pomocy małżonków i partnerów pracujących w firmach rodzinnych, takich jak gospodarstwo rolne czy prywatna praktyka lekarska. Małżonkowie i partnerzy pomagający w działalności są zazwyczaj całkowicie zależni od swojego partnera prowadzącego działalność, a w przypadku rozwodu, śmierci partnera lub upadłości narażeni są w znacznym stopniu na ryzyko ubóstwa.