Na początku XX wieku na odległej od centrum miasta 33 morgowej parceli przy Rohrbuschweg (dziś ul. Wazów) wybudowano dom macierzysty Ewangelickiego Stowarzyszeniu Sióstr „Bethesda”, które w naszym mieście miały swoją centralę, a działały na terenie całego Śląska. Był to początek powstania całego kompleksu leczniczego, w którym od 1908 roku diakonisy prowadziły szpital, ochronkę, a w późniejszym czasie przedszkole. Dziś jest to Szpital Uniwersytecki w Zielonej Górze. Jednak niewiele osób wie, że w szpitalu jest także… neogotycka kaplica.
Autor: dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
Pierwsze diakonisy, które przybyły w 1901 roku do Grünbergu, zajęły dom przy dzisiejszej ul. Licealnej. Było to jednak lokum tymczasowe i siostry natychmiast zaczęły szukać odpowiedniej działki na nową siedzibę diakonii. Wybrały działkę przy ul. Wazów, gdzie postanowiły wybudować swój dom macierzysty.
Dokumentację budowlaną wykonał wybitny grünberski radca budowlany Albert Severin. W środku długiego na 110 metrów budynku, po stronie ogrodu zaprojektował także kaplicę ze strzelista wieżą. Kiedy rozpoczęto budowę całego kompleksu, w dn. 27.04.1904 r. kamień węgielny wbudowano pionowo pod fundamentem mającym się znajdować pod krzyżem wieży ulokowanej nad wejściem do kaplicy. Budowa całego domu trwała bardzo szybko i już w październiku 1905 r. nastąpiło długo wyczekiwane otwarcie i wyświęcenie nowego obiektu wraz z kaplicą!
Ozdobą kaplicy był ołtarz wykonany z białego marmuru wraz z obrazem ołtarzowym Chrystusa Zmartwychwstałego. Został on ufundowany przez księcia Albrechta Pruskiego, a wykonany przez Friedricha Johanna Pfannschmidta. Nad ołtarzem umieszczono chrystogram wpisany w rozpromienione słońce. Nad wnęką ołtarzową we wstędze znalazł się fragment z Nowego Testamentu o treści „Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata.„(tłum. własne). Po prawej stronie, patrząc od wejścia do kaplicy, znajdowała się drewniana ambona z wizerunkami czterech ewangelistów. Przed ołtarzem umieszczono dwa rzędy ławek, po dziesięć z każdej ze stron. Pierwsze cztery rzędy były zarezerwowane dla diakonis, o czym świadczyły przymocowane po bokach tabliczki z napisem „Diakonisen”. Wewnątrz znalazły się także barwne witraże z elementami winiarskimi, typowymi dla Zielonej Góry, które w niezmienionym stanie zachowały się do dzisiaj. Nad samą kaplicą górowała wieża, do której w 1924 r. gmina ewangelicka ufundowała dzwony.
Kaplica stanowiła centralne miejsce życia diakonis. To właśnie w niej odbywały się coniedzielne i świąteczne nabożeństwa , modlitwy, chrzciny dzieci urodzonych w szpitalu lub tych, które znajdowały się w ochronce. Odbywały się w niej także spotkania, koncerty oraz uroczystości organizowane przez stowarzyszenia dziewcząt. W trakcie wojen kaplica pełniła funkcje sali chorych. Kaplica była także ostatnim miejscem spoczynku na ziemi dla sióstr zanim zostały pochowane na cmentarzu położonym po drugiej stronie ulicy.
Po 1945 r. ewangelicka kaplica została przystosowana do kultu rzymskokatolickiego, zlikwidowano ambonę oraz… zmniejszono kubaturę kaplicy o połowę, co doskonale widać na zewnątrz. Zniknął ołtarz z Chrystusem, który został zastąpiony obrazem maryjnym. Po zmianach kaplica została wyświęcona 16.05.1968 r. przyjmując wezwanie Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy.
Obecnie znajduje się pod opieką parafii pw. Najświętszego Zbawiciela w Zielonej Górze, a posługę sprawuje w niej kapelan misjonarz Werbista – Zgromadzenia Słowa Bożego. Kaplica spełniała i spełnia ważną rolę w szpitalu, gdyż jest miejscem duchowego uzdrowienia, a kiedy nie ma szans na wyleczenie, można w niej dojść do rozeznania, że “zło, które nas dotyka nie jest bezużyteczne”.
W tekście wykorzystano wspomnienia Heinricha Schultego – pastora i głowy Ewangelickiego Stowarzyszeniu Sióstr „Bethesda” w Zielonej Górze znajdujące się w moich zbiorach.
Informacja Turystyczna Zielona Góra
Miasto Zielona Góra / Official account
„Spotkania z Zabytkami”
Mystery Places pl
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
